Whiskyblog

Meekijken bij Sculte

Geplaatst: 11-9-2019

Tegen 9.15  uur rijd ik op woensdag 11 september 2019 het altijd pittoreske Ootmarsum binnen. Vandaag ga ik een dagje meelopen met Roy Kroeze van Stokerij Sculte. Na de auto vlakbij het prachtige pand, een oud klooster, te hebben geparkeerd,   loop ik de laatste meters naar de stokerij.

Voordat ik arriveerde heeft Roy er al een behoorlijke arbeid opzitten. De gemoute gerst is al vermalen, de mashtun is al gevuld en de distilleerketel is aan het verwarmen. Stokerij Sculte beschikt over twee stills, vandaag wordt er gedistilleerd met de grootste van de twee. De eerste stook van de dag is bijna zover dat er spirit uit ‘de kraan’ stroomt. Maar tot dat moment is Roy bezig  met hetgeen ik hem vandaag eigenlijk het meeste zal zien doen: schoonmaken. De gristmill wordt nauwkeurig ontdaan van de laatste restjes mout/grist. De gristmill wordt hierbij vakkundig uit elkaar gehaald om ook de losse onderdelen te reinigen. Ook de directe omgeving van het apparaat wordt goed schoongemaakt.  En dan is het zover….. de ketel is bijna op de juiste temperatuur om te gaan produceren. Vandaag wordt er een stook gedraaid met een peated barley  van 50 ppm.

 

Het scheiden van de voorloop en het hart wordt hier nog door Roy zelf gedaan. Een negental glazen worden op een dienblad klaargezet en zodra de spirit gelijkmatig begint te stromen gevuld. Het een-na-laatste glas wordt alvast even gecontroleerd terwijl het laatste glas volstroomt. Bij goedkeuring van de masterdistiller, Roy dus,  wordt de spirit nu opgevangen. Ondertussen worden de negen glazen door Roy met  drie zintuigen beoordeeld: zicht, geur en smaak. Geheel zonder tussenkomst van enige vorm van technische hulpmiddelen bepaalt Roy hiermee de scheiding tussen voorloop en het hart van het distillaat. Door dit op deze wijze te doen heeft Roy zelf invloed op de kwaliteit van het product en is er geen verspilling van spirit. Gelukkig mocht ik ook proeven uit het negende glas, wat een heerlijkheid! Maar verrassend genoeg proef ik nog geen peat, maar heel veel zachte fruitige tonen. Na het belangrijke proces van beoordelen laat Roy de ketel haar werk doen en gaat hij weer verder met schoonmaken van de materialen die hij vanmorgen heeft gebruikt bij het gristen en mashen. Ondertussen gaat ook de inpandige shop open voor de verkoop van de eindproducten.  De hele dag door komen mensen een kijkje nemen in de winkel en Roy staat iedereen rustig te woord.

De timer gaat en dat betekend dat de wort klaar is. Met een ingenieus systeem wordt de grote zeef met gerst uit de vloeistof getakeld. Nu wordt nog meer duidelijk dat deze stokerij er bewust en goed op is ingericht om alle werkzaamheden alleen te kunnen uitvoeren.  Door middel van een koelspiraal en koelwater in de dubbele wand van de mashtun wordt de temperatuur van de wort omlaag gebracht. De gerst in de zeef wordt nog goed doorgespoeld met warm water om ervoor te zorgen dat alle suikers meekomen.

 

Niet veel later is ook de eerste stook van de dag klaar, en de spirit heeft nu wel die kenmerkende peatgeur en smaak. De spirit die nu nog uit de still komt wordt naloop genoemd en wordt wel opgevangen om in de tweede stook weer mee te kunnen. Het alcoholpercentage van het hart oftewel de middenloop wordt bepaald en alles wordt keurig genoteerd in de logboeken. Zodra de naloop ook geweest is, wordt de still geleegd  en gereinigd. Om daarna weer gevuld te worden met wash voor de tweede run van de dag. Deze verloopt iets sneller omdat de still nog redelijk op temperatuur is gebleven. De washback wordt, je raadt het al, gereinigd terwijl de still weer aan het opwarmen  is. Wij nemen nog even een kijkje bij het warehouse, dat ook inpandig ligt, waar een aantal vaten rustig ligt te rijpen. En de negen glaasjes worden alvast weer klaargezet voor de tweede run en het ambachtelijke proces van vaststellen van de overgang van voorloop naar hart gaat weer beginnen.

 

Zodra de still weer de ‘goede’ spirit produceert is het voor mij tijd om huiswaarts te keren. Maar natuurlijk niet na een bezoekje aan de shop om thuis ook nog even na te kunnen genieten. Vanwege de grote belangstelling voor Sculte whisky zijn er alleen nog miniatuurtjes te verkrijgen, maar dat is prima voor mij. De inschrijving voor de nieuwe batch is inmiddels wel weer geopend. Om 14.30 uur verlaat een tevreden ‘klant’ weer het pand.

 

Tijdens de gehele dag is de passie die Roy heeft voor ‘zijn’ whisky mij meer dan duidelijk geworden. Sculte whisky wordt echt nog met passie en vakmanschap gemaakt! Roy hartelijk dank voor je gastvrijheid, je mooie verhalen en het over je schouder mogen meekijken bij dit prachtige proces!